• Met het organiseren van het ruimtelijk programma en het vinden van bondgenoten voor de Utrechtse opgaven, stellen we ons tot doel om de stad nog aantrekkelijker te maken. Daarbij geldt het handhaven van de huidige tweede positie op de woonaantrekkelijkheidsindex als ondergrens. De REOS biedt handvatten om bij de ontwikkeling van de stad tot bijzondere arrangementen te komen, samen met het rijk en andere partijen uit de randstad en de regio Eindhoven.  
• In het komende jaar wordt de Ruimtelijke Strategie doorvertaald naar de prioritaire gebieden, de economische kerngebieden en naar de overige wijken in de stad. Voor Utrecht Oost/USP, de Merwedekanaalzone en het Nieuwe centrum versterken we de regie.
• De groei van de stad in die prioritaire gebieden leidt tot verschillende opgaven waar de stad ook met andere partijen aan moet werken. Samen met onder meer het Rijk en de provincie Utrecht werken we aan de Gebiedsverkenning Utrecht-Oost die de opgaven en mogelijke oplossingsrichtingen in beeld brengt. Op de bestuurlijke overleggen rond het MIRT worden vervolgstappen gezet.
• Voor het Nieuwe Centrum is een keuzedocument voorbereid, zodat College en Raad samen met de stad, de koers voor de ontwikkeling van dat gebied nader kunnen invullen. Thema’s zijn daarbij onder meer: gezondheid, identiteit, mate van stedelijkheid, duurzaamheid en bijvoorbeeld de stad op ooghoogte.
• We maken een begin met het dichtleggen van het laatste deel van de Catharijnesingel en investeren in placemaking Westplein.
• Voor de Merwedekanaalzone (tussen Mr. Tellegenlaan en A12) wordt – in samenwerking met onze in- en externe partijen - een concept Omgevingsvisie en Milieu Effect Rapportage (MER) opgesteld om vorm te geven aan de gewenste duurzame en gezonde stedelijke verdichting van het gebied. In 2017 bereiden we de nadere besluitvorming voor om met de Raad en de stad de ontwikkelingsrichting aan te scherpen
• Voor Utrecht Oost/Sciencepark bereiden we met partners een Ontwikkelstrategie voor.
• Bij Leidsche Rijn Centrum richten we alle inspanningen op de opening in 2017 van het kernwinkelgebied.
• De versnelling Overvecht plaatsen we in het kader van de Ruimtelijke Strategie, onder meer door een kwaliteitsimpuls in de openbare ruimte. Dat laatste geldt ook voor Kanaleneiland.
• We versterken de binnenstad door investeringen in de openbare ruimte. We faciliteren de bezoekersgroei door het verplaatsen van auto’s van de straat naar parkeergarages.
• We stellen een ontwikkelstrategie op voor de 2^e fase Amsterdamse Straatweg.

Actualisatie Bestemmingsplannen

Vanaf medio 2015 worden de bestemmingsplannen actueel gehouden aan de hand van het nieuwe programma Actualisatie Bestemmingsplannen. Voor 2017 staan bijvoorbeeld de bestemmingsplannen De Meern Zuid, Vleuten, Ondiep, Rivierenwijk, Lombok, Voordorp, Tuindorp in de planning om geactualiseerd te worden. Naar verwachting wordt de gemeente Utrecht in 2017 aangewezen als experimenteergemeente op grond van de Crisis- en herstelwet. Het gevolg daarvan is dat de actualisering over de periode 2017-2021 flexibel kan worden opgepakt zonder risico op legesderving, omdat de jaarlijkse actualiseringsopgave mag worden verdeeld over deze periode. Na de aanwijzing zal een actuele planning worden gemaakt. Bij de actualisering als experimenteergemeente zal zoveel mogelijk het principe van flexibel bestemmen toegepast worden. Hierbij zoeken wij het evenwicht tussen ruimte voor investeerders, rechtszekerheid voor de omwonenden en mogelijkheden om bijdragen in de omliggende openbare ruimte ten laste van een project te kunnen blijven brengen. In de lijn van het project Beter Bestemmen wordt voorgesorteerd op de komst van deze Omgevingswet door met de actualisering toe te werken naar het omgevingsplan, waarbij de regels van dat plan logisch volgen uit een eveneens op te stellen omgevingsvisie.

Ontwikkelbestemmingsplannen

• Ontwikkelbestemmingsplannen worden opgesteld ten behoeve van de inpassing van ruimtelijke projecten. Deze ontwikkelingen worden soms geïnitieerd door de gemeente zelf, maar vooral door initiatieven van ontwikkelaars, woningbouwcorporaties en particuliere investeerders. Als ontwikkelingen niet in eerder vastgestelde planologische kaders passen, kunnen ze mogelijk gemaakt worden met het opstellen van een nieuw bestemmingsplan. Daartoe wordt dan een voortraject doorlopen conform het Utrechts Plan Proces, waarbij inhoud, participatie en bestuurlijke weging leiden tot richting in de ruimtelijke ontwikkeling.
• Voor grotere of complexe ruimtelijke ontwikkelingen wordt een ontwikkelbestemmingsplan opgesteld. De kosten voor deze ontwikkelbestemmingsplannen worden betaald door de initiatiefnemers (via leges). De laatste jaren werden per jaar 15-20 op ontwikkeling gerichte bestemmingsplannen opgesteld.

Beter bestemmen en Omgevingswet

Om goed voorbereid te zijn op het moment dat de Omgevingswet wordt ingegaan, wordt al vast voorgesorteerd op de ambities van de Omgevingswet. Het project Beter Bestemmen dat onderzoekt hoe ‘flexibel bestemmen’ in praktijk kan worden gebracht, wordt hiervoor benut. Binnen het project worden drie sporen uitgewerkt. Het juridisch spoor heeft de vereenvoudiging van de regels als doel. Een tweede spoor betreft het verminderen en ordenen van gemeentelijk beleid. Met het derde spoor, de pilot Omgevingsvisie Vleuten-de Meern, worden nieuwe vormen van participatie gebruikt, wordt de mogelijkheid van vergaande integratie van beleid onderzocht en de flexibilisering van de regels met de bijbehorende vergunningstelsels verkend. In 2017 zullen de resultaten hiervan zichtbaar zijn in de vorm van een eerste omgevingsvisie met een evaluatie van zowel de samenwerking met de stad als de inhoudelijke vernieuwing. Op basis hiervan kunnen vervolgstappen worden gezet. Komende tijd zal steeds duidelijker worden hoe het Rijk de Omgevingswet precies in AmvB’s en andere regelgeving gaat vertalen. Gemeentebreed zal geanalyseerd worden wat het effect hiervan is en zullen voorstellen gedaan worden hoe dit te implementeren zowel inhoudelijk, procesmatig als financieel.

Als de voorgenomen bestemmingswijziging of verruiming past binnen de gemeentelijke doelstellingen dan wordt de bestaande erfpachtovereenkomst aangepast en wordt door middel van een (onafhankelijke) taxatie de meerwaarde vastgesteld. Deze meerwaarde wordt in rekening gebracht bij de erfpachter. Daarnaast is het mogelijk om een erfpachtrecht met een jaarlijkse canon te wijzigen in een eeuwigdurend afgekocht erfpachtrecht, een zogenaamde conversie. De opbrengsten hiervan worden minder door het feit dat steeds meer jaarlijks te betalen vergoedingen zijn omgezet in eeuwigdurende afkoop. De afgelopen jaren hebben de woningcorporaties dit voor hun bezit gedaan en eind 2016 zal de Raad het voorstel ter besluitvorming aangeboden krijgen over een nieuwe conversieregeling voor particulieren woningeigenaren die hun canon nog niet eeuwigdurend hebben afgekocht. De in de begroting opgenomen opbrengst wordt nu grotendeels gegenereerd uit bestemmingswijzigingen en herontwikkeling.

We hebben als doelstelling om in de jaren 2016 tot en met 2018 vastgoed te verkopen met een netto resultaat van 2,7 miljoen euro per jaar.

De uitgifte van grond wordt vastgelegd in erfpachtovereenkomsten, sinds 1989 in bijna alle gevallen met eeuwigdurend afgekochte erfpachtcanon. Het administratieve beheer (innen canon, administratief verwerken van de voorwaarden) valt onder deze doelstelling. Daarnaast worden, om ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan op in erfpacht uitgegeven gronden, de erfpachtvoorwaarden gehandhaafd.

Binnenstedelijk ontwikkelen is inhoudelijk complex. Omdat wij Healthy Urban Living centraal stellen, zullen wij bij ruimtelijke ontwikkelingsplannen scherp toetsen op de kwaliteitsaspecten van duurzame gezonde verstedelijking. Daarbij denken wij aan milieuvoorwaarden (lucht, geluid en bodem), maar zeker ook aan kwaliteit van de openbare ruimte, groen, duurzaamheid en gezondheid en het belang van een intensief participatietraject. Dit vraagt om een integrale ruimtelijke regie die voor herontwikkeling van gebieden noodzakelijk is.

In de Ruimtelijke Strategie is gekozen voor prioritaire economische ontwikkelgebieden en verdichtingslocaties. Binnen deze prestatiedoelstelling wordt de ruimtelijke regie in de wijken 1 tot en met 8 uitgevoerd. Daarbinnen is er bijzondere aandacht voor de Merwedekanaalzone en het Utrecht Science Park.

Merwedekanaalzone

Voor de Merwedekanaalzone (tussen Mr. Tellegenlaan en A12) wordt – in samenwerking met in- en externe partijen - een concept Omgevingsvisie en Milieu Effect Rapportage (MER) opgesteld om vorm te geven aan de gewenste duurzame en gezonde stedelijke verdichting van het gebied. Het gebied is 65 hectare groot. In de Ruimtelijke Strategie Utrecht worden in dit gedeelte van de Merwedekanaalzone tussen de 6.000 en 10.000 woningen voorzien in gemengd stedelijk gebied. Het gaat bij de transformatie niet alleen om aantallen, ook kwaliteit is nadrukkelijk aan de orde om een gezonde en duurzame stadswijk te worden. Gewerkt wordt aan het wegnemen van belemmeringen voor woningbouw, zoals het verminderen van de geluidshinder van de Hulpwarmtecentrale voor de stadsverwarming aan de Kanaalweg en het sluiten van de LPG-vulpunten aan de Europalaan. Er wordt onderzocht wat de toekomt kan zijn voor de tippelzone 'De Baan' aan de Europalaan; inpassen, verplaatsen of beëindigen? Ook wordt in 2017 verder gewerkt aan de individuele projecten, zoals bijvoorbeeld Defensieterrein, Wilhelminawerf, Vliegend Hertlaan 1 en Eendrachtslaan. De transformatie naar een nieuw stedelijk woon-, werk- en recreatiegebied is niet nieuw. De afgelopen jaren is de Villa Jongerius getransformeerd; zijn City Campus Max en Twogether opgeleverd met gezamenlijk circa 1.250 studenten- en startersappartementen en wordt binnenkort een van der Valk Hotel geopend aan de A12. In 2017 bereiden we de nadere besluitvorming voor om met de Raad en de stad de ontwikkelingsrichting van het gebied aan te scherpen.

Utrecht Science Park

Het USP is het hart van de gezondheid gerelateerde economie in Nederland en heeft een internationale uitstraling. Daarmee is het voor Utrecht één van de economische hotspots. We willen in dit gebied kansen creëren en benutten. Dat betekent ruimte bieden voor doorontwikkeling bijvoorbeeld aan de oostkant van de stad in Rijnsweerd en waar dat elders nodig is in de stad. Belangrijk daarbij is het vergoten van de levendigheid en verblijfskwaliteit van het USP en Rijnsweerd door een meer gemengde invulling (onder andere huisvesting en voorzieningen), maar ook door een goede aansluiting met de stad en de groene omgeving. Doorontwikkeling van dit gebied kan niet zonder dat nagedacht wordt over de bereikbaarheid van dit gebied voor de lange termijn maar ook voor de middellange termijn. Een systeemsprong in het openbaarvervoersysteem zal daarvoor nodig zijn in combinatie met andere verbeteringen van het vervoerssysteem (voetganger, fiets en auto). In 2017 werken we langs een aantal sporen verder aan deze doelstellingen.

• Er wordt een ontwikkelstrategie opgesteld voor Rijnsweerd waarbij integraal wordt gekeken naar de ontwikkellocaties die er zijn, hoe die programmatisch ingevuld kunnen worden en dit samenhangt met de bereikbaarheid en ontsluiting van het gebied. Dit gebeurt samen met de huidige en toekomstige partners en bewoners in en om het gebied.  
• Samen met de USP-partners wordt verder invulling gegeven aan de ontwikkelkansen voor het USP zelf. Daarbij onderzoeken we onder andere de programmatische invulling van het gebied, mix van functies, de ontsluiting en de aansluiting relatie met de omliggende groene gebieden.
• We geven een vervolg aan de Gebiedsverkenning die in 2016 is opgestart door samen met de partners de maatregelen verder uit te werken. Dat doen we in samenhang met de andere grote ontwikkelgebieden Stationsgebied en Merwedekanaalzone.
• We werken samen met de partners aan korte termijn verbeteringen op het gebied van bereikbaarheid en bijvoorbeeld living labs waarin we de kracht van de activiteiten op het USP laten zien

Meerjaren Perspectief Stedelijke Ontwikkeling (MPSO)

In 2016 is er voor het eerst een MeerjarenPerspectief Stedelijke Ontwikkeling (MPSO) gemaakt met de ruimtelijke ontwikkelingsprojecten uit de hele stad: zowel woningbouw, als commercieel vastgoed en openbare ruimteprojecten. Het MPSO geeft een overzicht van de projecten uit de programma’s Stedelijke Ontwikkeling, Leidsche Rijn en Stationsgebied en geeft op basis van dit overzicht een analyse van de stedelijke planvoorraad en prognose voor woningbouw en commercieel vastgoed. Daarnaast gaat het MPSO specifiek in op wat gezonde verstedelijking betekent voor deze ruimtelijke ontwikkelingsprojecten uit deze programma’s en wat de stand van zaken is van de projecten in de prioritaire gebieden. Naast deze inhoudelijke analyses, geeft het MPSO ook de financiële vertaling van de projecten uit de verschillende programma’s: het MPSO geeft het financiële beeld van de verschillende gemeentelijke grondexploitatieprojecten weer en de stand van zaken van de Reserve Stedelijke Herontwikkeling.

De verwachting is dat in 2017 de renovatie start van ruim 2000 woningen en de bouw zal starten van ongeveer 4900 nieuwe woningen (prognose voor de gehele stad). Dat is fors meer dan de afgelopen jaren.

De realisatie van middeldure huur woningen is in de afgelopen jaren fors toegenomen. De verwachting is dat er in 2017 gestart wordt met de bouw van circa 1650 Middeldure huurwoningen. Dit wordt bijvoorbeeld gerealiseerd in de projecten Nijenoord 1, Zijdebalen, Het Platform en op de locatie van het voormalige belastingkantoor aan de Gebrandystraat.

Voor ouderen en mensen met beperkingen sturen wij op de levensloopgeschiktheid van de woningvoorraad. Ook de betaalbaarheid van de woningen houden wij hierbij in het oog. In 2017 zal extra aandacht zijn voor de realisatie van voldoende sociale huurwoningen om de daarvoor aangewezen doelgroepen (waaronder ook het toegenomen aantal statushouders en uitstroom uit maatschappelijke opvang) te kunnen huisvesten. In 2017 zal de bouw starten van ruim 1600 sociale huurwoningen. Het gaat om circa 900 zelfstandige studenteneenheden (bijvoorbeeld aan de Vliegend Hertlaan 1 en Opaalweg/Amethistweg) en ruim 700 reguliere sociale huurwoningen zoals in het project De Kwekerij (KPN-campus) en het zorgcentrum Tuindorp oost.

In 2017 zal een geactualiseerd MPSO aan de gemeenteraad aangeboden worden, zodat de raad beschikt over een volledig overzicht van lopende en in voorbereiding zijnde projecten en initiatieven.

• In 2017 starten we met de uitvoering van de 1^e tranche van de investeringsimpuls van de Ruimtelijke Strategie Utrecht. Hiermee zetten we een belangrijke stap in het continueren van gemeentelijke investeringen in stedelijke (her)ontwikkeling. Treffende voorbeelden zijn de kwaliteitsimpuls openbare ruimte Overvecht en Kanaleneiland, de verdichtingsopgave Merwedekanaalzone en de kwaliteitsimpuls openbare ruimte Binnenstad.
• In 2017 verwachten wij de oplevering van heringerichte openbare ruimte in Fruitbuurt Noord, de Bomenbuurt en de Spaaklaan. Dit doen wij aansluitend aan renovaties van de woningcorporaties.
• Op transformatielocaties zoals bijvoorbeeld Werkspoorkwartier sluiten wij daar waar nodig en gewenst aan bij ontwikkelingen van particuliere initiatiefnemers. In eerste instantie denken we daarbij ook aan de verbetering van de openbare ruimte.
• We informeren betrokkenen beter over de financiële middelen die hiervoor beschikbaar zijn.
• De openbare ruimte van de groenzones bij de Pagodreef en Santa Cruzdreef zal opnieuw ingericht worden. Daarnaast wordt in 2017 een start gemaakt met de herinrichting van de entree van Lage Weide.
• We geven ruimte aan experimenten en het verbreden en delen van kennis over gebiedsontwikkeling nieuwe stijl. Samen met de stad geven we concreet invulling aan de ‘maatschappelijke meerwaarde’ van ruimtelijke ontwikkelingsplannen. We sluiten aan bij de stedelijke Agenda Ruim baan voor initiatief bij het zoeken naar ‘rek in de regels’, andere financiële arrangementen en de andere sporen van de Agenda.

Voor deze prestaties zijn middelen beschikbaar vanuit de Investeringsimpuls Ruimtelijke Strategie, waar ook de Reserve Stedelijke Herontwikkeling onderdeel van uitmaakt. Een complete lijst van projecten die gefinancierd worden uit de Reserve Stedelijke Herontwikkeling is opgenomen in het MPSO zoals in 2016 door de Raad vastgesteld. Een compleet overzicht van de investeringsimpuls is opgenomen in de Voorjaarsnota 2016.

Om gewenste ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken wordt voor vrijkomende gemeentelijke panden een andere bestemming gezocht en geven we opdracht tot het bouwrijp maken van grond in eigendom van de gemeente. We verwerven slechts in beperkte mate terreinen terwijl het uitplaatsen van bedrijven nog slechts incidenteel gebeurt. Ook in 2017 wordt bouwrijpe grond opgeleverd ten behoeve van de realisatie van projecten die onderdeel vormen van het programma stedelijke ontwikkeling. Naar verwachting zullen in 2017 een vijftal grondexploitaties definitief worden afgesloten. Wij verwachten verder dat het saldo onderhanden werk eind 2017 met circa 17 miljoen euro verbeterd zal zijn (ter vergelijking de stand in 2016 was rond 30 miljoen euro). Over het financiële verloop van de grondexploitaties wordt de gemeenteraad separaat geïnformeerd in het jaarlijkse Meerjaren Perspectief Stedelijke Ontwikkeling (MPSO). Conform het Coalitieakkoord en in het verlengde van de Nota Grondbeleid vindt er een rolverschuiving plaats van actief grondbeleid naar terughoudend en faciliterend, hetgeen betekent dat de komende jaren een verschuiving plaatsvindt van deze prestatiedoelstelling naar een doelstelling die zich meer en meer richt op het sluiten van anterieure overeenkomsten met marktpartijen.

In 2015 zijn de Prestatieafspraken 2016-2019 vastgelegd na gezamenlijk overleg met corporaties, huurders en gemeente. De belangrijkste onderwerpen daarin zijn betaalbaarheid, beschikbaarheid, duurzaamheid en kwaliteit. De bouw- en renovatieopgave van de corporaties zal jaarlijks in dynamische productieprogramma’s worden vastgelegd. Vanaf 2016 worden de prestatieafspraken jaarlijks gemonitord en worden de afspraken jaarlijks herzien. Daarvoor wordt onder meer gebruik gemaakt van de financiële gegevens van de corporaties.

In afstemming met zestien regiogemeenten en de woningcorporaties is in 2015 een nieuwe gezamenlijke Regionale Huisvestingsverordening opgesteld. Deze is in 2016 aangepast. Uitgangspunt is vrije vestiging en meer transparantie voor de woningzoekende. Schaarste is een voorwaarde voor het instellen van een verordening. Deze schaarste is voor de regio Utrecht ruimschoots aangetoond. Er wordt gestreefd naar zoveel mogelijk uniforme regels voor de hele regio, zodat de regionale woningmarkt zo goed mogelijk kan functioneren. Er is echter ook ruimte voor regionale invullingen daar waar de lokale omstandigheden daarom vragen. Voor het onderdeel over de woonruimtevoorraad (splitsen en omzetten) gelden sinds 2016 specifieke regels voor de gemeente Utrecht.

• We zetten het Actieplan Studentenhuisvesting Utrecht voort en leggen de focus op het faciliteren van de totstandkoming van de geplande projecten, op flexibele concepten en op het monitoren van tijdelijke eenheden in te slopen huurwoningen. We betrekken particuliere kamerverhuur en de aanpak van huisjesmelkersproblematiek (of aanpak notoire huisjesmelkers) bij het Actieplan, waardoor wij naast kwantiteit ook op kwaliteit van studentenhuisvesting sturen.
• We zetten het Actieplan Middeldure Huur voort en leggen de focus op het in beeld brengen van productmarktcombinaties (de kwaliteit van de vraag), op het in beeld brengen en waar mogelijk wegnemen van belemmeringen bij het tot stand komen van projecten, en streven naar een goede balans tussen liberalisatie en behoud van voldoende betaalbare huurwoningen als onderdeel van de nieuwe prestatieafspraken met de corporaties.
• We willen ruimte scheppen voor initiatieven vanuit de samenleving. Wij stimuleren de burgers om zelf de regie te voeren over woningontwerp, bouwproces, beheer van woningen en of woonomgeving. We richten het proces zo in dat particulier opdrachtgeverschap, collectief particulier opdrachtgeverschap, en wooncoöperaties aan de slag kunnen.
• Ook in 2016 bestrijden we via de inzet van het huurteam Utrecht misstanden op de (particuliere) huurwoningmarkt.
• Met het Fonds Toevoegen Woonruimte stimuleren we de verruiming van het aanbod van betaalbare zelfstandige woonruimte voor starters en studenten door verbouw van bestaande bedrijfspanden.

Onderdeel van de prestatieafspraken met de Utrechtse woningcorporaties zijn de inspanningen die zij leveren op het gebied van de huisvesting van vergunninghouders en de uitstroom uit de instellingen voor maatschappelijke opvang en (openbare) geestelijke gezondheidszorg. Vooral door de grote toename van het aantal vergunninghouders in de laatste jaren, zijn er binnen het aanbod aan vrijkomende sociale huurwoningen niet meer voldoende geschikte woningen te vinden om deze doelgroepen volledig te huisvesten. Daarom zal, zowel binnen als buiten het bezit van de corporaties, gezocht worden naar alternatieve –eventueel langdurig tijdelijke- huisvestingsmogelijkheden.

Bij de Voorjaarsnota 2016 is besloten tot een structurele verhoging van de middelen in Overvecht. Vanaf 2017 tot en met 2020 betekent dit 10 miljoen euro extra voor Overvecht. Het motto van de versnelling is ‘op orde komen, meekomen en verder komen’. Met deze ‘versnelling’ willen we bereiken dat meer wijkbewoners volwaardig meedoen aan de samenleving en dat kinderen een eerlijke kans krijgen op een goede toekomst. Het accent ligt op de thema’s gezondheid, sociale problematiek, opvoeden en opgroeien, werk en ondernemerschap en veiligheid. In 2017 willen wij werken aan een onder andere volgende doelstellingen:

• Uitvoeren van de projecten en realiseren van de doelstellingen, zoals opgenomen in de wijkactieprogramma’s 2017. Daarbij hebben we speciale aandacht voor voortzetting van de aanpak Amsterdamsestraatweg.
• Succesvolle projecten en aanpakken uit de wijkaanpak onderdeel maken van regulier beleid en reguliere financiering;
• De aandacht voor jongeren door middel van de inzet van jongerenwerk op hetzelfde niveau houden; de financiering van het jongerenwerk in 2017 vanuit het krachtwijkenbudget is gehalveerd ten opzichte van die van 2016. De rest van het budget wordt, als onderdeel van wijkgericht werken, aangevuld uit regulier budget.  
• Vreedzaam Kanaleneiland wordt geïntensiveerd door een verdere versterking van het vreedzame en gezonde pedagogisch klimaat en een grotere bekendheid van de principes van vreedzaam bij ouders en andere bewoners. Het doel is om de sociale basis te versterken.
• minder projecten en aansluiten bij het wijkgericht werken en de reguliere inzet van gemeente, corporaties en andere partijen in de wijken;
• voeren van stedelijke regie op en voortgangsbewaking en monitoring van de wijkaanpak;

Voor een overzicht van alle projecten in Overvecht, Kanaleneiland, Ondiep en Zuilen-Oost verwijzen we naar de wijkactieprogramma’s Overvecht, Zuidwest en Noordwest 2017

• Wij ronden de selectie van voor bescherming in aanmerking komend groen erfgoed af.
• Wij faciliteren initiatieven voor herbestemming en transformatie van monumentale gebouwen en adviseren eigenaren en ontwikkelaars daarbij. Belangrijke projecten zijn de transformatie van het voormalig hoofdpostkantoor, het voormalig Ooglijdersgasthuis en het Lubrocomplex in het Zijdebalengebied. Bij monumentale kerkgebouwen is daarbij ook van belang dat deze veelal een beeldbepalend karakter hebben voor een wijk of buurt en bijdragen aan de identiteit daarvan.
• De instandhouding van gebouwd erfgoed ondersteunen wij met laagrentende financieringen uit ons Utrechts Restauratiefonds. De potentiële vraag hiernaar blijkt uit de resultaten van de indicatieve opname van de staat van onderhoud van het gemeentelijk monumentenbestand in 2016.  
• De kwaliteit van uitvoering van werkzaamheden aan monumenten bewaken wij door toetsing van omgevingsvergunningen op restauratie-technisch en bouwhistorisch gebied. Deze kennis zetten wij ook in voor gemeentelijk monumentaal bezit, zoals bij de planvorming voor de restauratie van de Domtoren.
• Wij optimaliseren de uitvoering van ons archeologiebeleid op basis van de in 2016 gereedgekomen actualisatie van de Archeologische Waardenkaart.
• Wij blijven betrokken bij het inrichten en versterken van de museale publieksfunctie van Castellum Hoge Woerd. Voor Castellum Hoge Woerd wordt ingezet op een functie als Archeologische Hotspot in 2017.
• Locaties als Castellum Hoge Woerd en DomUnder vormen een belangrijk deel van de voorbereidingen van de Utrechtse invulling voor het Europees Jaar van het erfgoed in 2018 en de aanwijzing als werelderfgoed van de Romeinse Limes. Internationaal hebben wij promotioneel goede ervaringen opgedaan met het project Portico over Romeins Erfgoed en Museum Oud Amelisweerd. Aan Museum Oud Amelisweerd is een Europa Nostra award van de Europese Unie ontvangen voor de combinatie van hoogwaardige restauratie en herbestemming als museum voor de Armandocollectie en het open stellen voor publiek van het unieke 18e eeuws Chinees behang in het gebouw.
• In samenwerking met de Provincie Utrecht en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed werken wij mee aan het voorstel voor aanwijzing als UNESCO-werelderfgoed van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Een aanzet daarvoor is de uitgebreide (her)aanwijzing als Rijksmonument van de forten, lunetten en vele kleine objecten als bunkers en inundatiewerken van deze linie in 2016.
• In het kader van het nog af te sluiten Cultuurpact met de provincie Utrecht schenken wij vanuit het oogpunt van publieksbereik en samenwerking extra aandacht aan het archeologisch- en bouwhistorisch depot, mede met het oog op de ontsluiting van de archeologische vondsten met behulp van moderne digitale technieken. Hiermee sluiten wij aan op de in 2016 door de Europese Ministers voor Cultuur geformuleerde doelstelling voor digitale ontsluiting van erfgoed.
• In het kader van datagedreven sturing bouwen wij voor gebouwd erfgoed voort op de in 2016 in samenwerking met Monumentenwacht Utrecht uitgevoerde steekproefsgewijze quickscan inventarisatie van de bouwtechnische staat van ons gemeentelijk monumentenbestand.

Wij toetsen alle vergunningaanvragen integraal en tijdig. Hierbij kijken wij in het bijzonder of een initiatief past binnen het bestemmingsplan, technisch in orde is en voldoet aan onze welstandscriteria. Als plannen niet passen binnen de planologische kaders dan vindt ook beoordeling plaats op bijvoorbeeld milieu aspecten, verkeerskundige gevolgen, economische en archeologie belangen. Bij aanvragen uit bestuurlijke aandachtsgebieden en bij vastgoedfraude (huisjesmelkers) zetten wij onze mogelijkheden in uit de wet Bibob.

Wij blijven particulieren en professionele aanvragers, voorafgaand aan de vergunningaanvraag, de mogelijkheid bieden tot overleg. Wij verbeteren de mogelijkheden tot contact en vroegtijdig overleg. Hiermee vergroten we de kwaliteit van de plannen en de slaagkans van een aanvraag. Wij wijzen initiatiefnemers actief op het belang vanafstemming met en het informeren van andere direct belanghebbende. Tijdige communicatie over de voorgenomen activiteiten leidt tot minder conflicten en ook tot minder bezwaarprocedures tegen verleende vergunningen. Wij publiceren alle vergunningaanvragen digitaal. Geïnteresseerden kunnen hiervan automatisch op de hoogte gesteld worden. Bij reacties op ingediende aanvragen nemen wij telefonisch contact op met de aanvrager of de indiener van de zienswijze. Hiermee verkorten we de doorlooptijd van de vergunningsaanvragen en handelen deze ruim binnen de wettelijke beslistermijn af. Wij stroomlijnen daarvoor ook de werkprocessen in onze organisatie en met externe ketenpartners.

In het op te stellen jaarplan Vergunningen 2017 beschrijven wij de procedures voor vooroverleg, indiening van de aanvraag, wijze van toetsing en doorlooptijden voor de afhandeling. In het vergunningsproces vormen zekerheid, begrip en gemak voor en samenwerking met de aanvrager de basis voor onze activiteiten. De belangen van derden (zoals omwonenden) worden zorgvuldig meegewogen zowel in het voortraject als tijdens de uitvoering (zoals onder meer in het bouwveiligheidsplan).

Wij houden conform de handhavingsstrategieën en het handhavingsprogramma toezicht op:

• De naleving van vergunningen bij de oprichting, wijziging en sloop van gebouwen of asbestverwijdering. Er is wetgeving in voorbereiding die een deel van het toezicht overdraagt aan private kwaliteitsborgers.
• Het voorkomen en beperken van bouwhinder door bedrijven gebruik te laten maken van de instrumenten die wij hiervoor hebben ontwikkeld, zoals de Toolbox bouwhinder en het Utrechts bouwveiligheidsplan.
•  De naleving van (Milieu) wet- en regelgeving bij bedrijven met voornamelijk industriële activiteiten. We doen dit waar mogelijk integraal met andere specialisten zoals de brandweer. Voor risicovollere bedrijven wordt deze taak uitgevoerd door de RUD-Utrecht.
•  De naleving van wet- en regelgeving bij bodemsaneringen. Tevens sporen wij illegale verspreiding van verontreinigde grond op. Taakuitvoering ligt bij RUD-Utrecht.
•  De kwaliteit van bestaande gebouwen. Wij ontwikkelen samen met partners instrumenten zoals de APK voor woningen en de vernieuwde Kwaliteitsmonitor.
•  Gebruik van bestaande gebouwen en terreinen.

Met het project 'Huisjesmelkers en ondermijnende criminaliteit' pakken we onder meer vastgoedfraude aan. We volgen notoire overtreders intensief op naleving van wet- en regelgeving. We gebruiken daarvoor informatie uit diverse datasystemen. We doen dit in samenwerking met derden zoals Huurteam, OM, politie en Belastingdienst. Dit levert meer veilige en betaalbare woonruimte op voor onze bewoners, gaat verloedering van de woonomgeving tegen en gaat verdere criminalisering tegen, zoals witwassen, mensenhandel en illegale hennepteelt. Ook de integrale aanpak van bepaalde straten/buurten met veel overlast, zoals de Amsterdamsestraatweg en de Kanaalstraat , met veel overlast zetten we voort.

Daarbij treden we op tegen woonfraude, daaronder verstaan wij onrechtmatige bewoning zoals het tegengaan van doorverhuur die strijdig is met de regels voor woningtoewijzing. Ook treden wij op tegen het illegaal onttrekken van zelfstandige woonruimte, zoals het omzetting van een eengezinswoning naar kamerverhuur.

De wettelijk verplichtte en andere taken voeren we zo efficiënt mogelijk uit. Innovatief is het gebruik van data gedreven sturing (onder meer bij het opsporen van woonfraude). Dit maakt dat we eerder en meer op die plekken komen waar de regels overtreden worden. De steeds verdergaande automatisering zorgt ervoor dat inspecteurs steeds meer buiten hun werk kunnen doen en zo min mogelijk tijd kwijt zijn aan de administratieve afhandelingen.

Naast het houden van toezicht op de bestaande particuliere woningvoorraad motiveren we burgers en bedrijven hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Wij werken aan structureel programmatisch toezicht op de woningvoorraad. Het doel is het verbeteren van het binnenmilieu en de bouwkundige en energetische kwaliteit van woningen.

Bedrijven die (relatief) veel energie verbruiken doen mee aan een stimuleringstraject of zijn met behulp van sancties aangespoord om energiebesparende maatregelen te nemen. Komend jaar zullen wij bedrijven bezoeken waarbij wij extra aandacht besteden aan het gedrag en het gebruik van de energiebesparende voorzieningen.

Leidsche Rijn is de grootste nieuwbouwwijk van Nederland en verreweg het snelst groeiende stadsdeel van Utrecht. Er zijn al 22.000 woningen gebouwd of in aanbouw en de komende jaren komen daar nog ruim 10.000 woningen bij. In 2017 rekenen wij op een start van de bouw van 700 woningen. De vraag is groot en de verkopen verlopen voorspoedig. In Terwijde centrum, zuid en zuidoost is volop bouwactiviteit. Langs de Vleutensebaan in Het Zand worden bouwplannen uitgewerkt voor diverse appartementen projecten. In De Veiling worden ééngezins-koopwoningen gebouwd. De buurten Grauwaart, Hoge Weide, Langerak en Vleuterweide naderen hun voltooiing. In Het Zand en het Maximapark worden nieuwe locaties in verkoop genomen voor de vrije kavels. Na precisiering van het SP stellen we voor de woningbouw in Haarrijn een bestemmingsplan vast. De nieuwe gebieden Leeuwesteyn, Rijnvliet en Haarzicht worden in fasen bouwrijp gemaakt. Enkele marktpartijen en corporaties zijn gestart met hun planontwikkeling. In Haarzicht wordt gestreefd naar de start bouw van de eerste woningen eind 2017. Het fietspad door Leeuwesteyn naar de Daphne Schippersbrug wordt in gebruik genomen. We maken het nog aantrekkelijker om van en naar de stad te fietsen. Het gebied langs het Amsterdam-Rijnkanaal wordt vernieuwd. Er komt een wandelpad, naast het fietspad en verblijfplekken aan het water in Leeuwesteyn en Leidsche Rijn Centrum Oost. In Leidsche Rijn Centrum zijn ruim 750 appartementen in aanbouw waarvan een flink deel in de categorie middeldure en dure beleggershuur en werken we aan de realisatie van Skaeve Huse en zowel tijdelijke als permanente starters-/studentenwoningen. Ook vindt in 2017 de planontwikkeling dan wel start bouw van een aantal appartementengebouwen in Leidsche Rijn Centrum plaats. In Oudenrijn wordt verder gebouwd aan een aantal (bedrijfs)panden en in De Wetering-zuid aan de uitbreiding van het ziekenhuis. In Haarrijn start naar verwachting de bouw van drie nieuwe bedrijfspanden. In Oudenrijn zijn er op de locaties aan De Gessel en bij Beefland circa 6 bouwrijpe uitgeefbare kavels, waarvoor we gegadigden zoeken. Over een perceel grond van circa 2,8 hectare langs de Oudenrijnseweg loopt overleg met een ontwikkelaar. Zodra overeenstemming is bereikt kan die grond worden uitgegeven. In Hooggelegen werken we aan het bouwrijpmaken van het terrein en de uitwerking van het stedenbouwkundig plan, zodat de eerste overeenkomsten naar verwachting in 2017 kunnen worden gesloten.

We werken verder aan de laatste onderdelen van de hoofdinfrastructuur in en rond Leidsche Rijn. We werken verder aan de aanleg van het busstation en Fietsboulevard door Leidsche Rijn Centrum Oost. Wij starten met de inrichting van de openbare ruimte en de aanleg van de winkelstraten in het kernwinkelgebied. Tegelijkertijd starten wij de voorbereiding van de aanleg van de aangrenzende hoofdwegen en het Brusselplein. Ook werken we aan het bouwrijp maken van Leidsche Rijn Centrum Oost.

In Het Zand wordt gewerkt aan zorgwoningen. Samen met bewoners worden in de Veiling Het Zand, Grauwaart en Hoge Weide speelvoorzieningen ontworpen en aangelegd. Aan de kop van het Amaliapark in Parkwijk is een woningbouwontwikkeling met kerk in voorbereiding. De Boerderij De Hoef in Hoge Weide met dagbesteding, religieuze en maatschappelijke functies wordt deels opgeleverd. Ook de naastgelegen speeltuin wordt ingericht en in gebruik genomen. Tevens opent het kinderdagverblijf haar deuren. Het buurthuis in Hoge Weide is in voorbereiding voor de start bouw in 2018. Het onderwijscluster in Leeuwesteyn is in ontwerp. Aan de Alendorperweg in het Máximapark wordt een kerk gebouwd. De Hindoetempel in de Hoge Woerd heeft vertraging opgelopen. De klimhal in de noordpunt van het Máximapark wordt in 2017 geopend. Voor de basisschool in Haarzicht start de voorbereiding. In Haarrijn leveren we de Skydive op. Het winkelgebied van Leidsche Rijn Centrum is volop in aanbouw. Als eerste wordt eind 2017 Jumbo Foodmarkt geopend, daarna volgen fasegewijs meer voorzieningen en winkels. De officiële opening van het winkelgebied vindt voorjaar 2018 plaats. We continueren de bouw van de bibliotheek en het wijkbureau aan het Brusselplein en zoeken we een exploitant voor de maatschappelijke ruimte in de Kopenhagenstraat. Het basisscholencluster in Leidsche Rijn Centrum Zuid wordt begin 2017 geopend. Voor de verdere invulling van het scholencluster wordt binnenkort een uitvraag gestart voor een kinderdagopvang. We werken verder aan de voorbereiding van een culturele voorziening, in eerste instantie programmatisch en uiteindelijk naar een gebouwde voorziening. Ook wordt gewerkt aan de planvoorbereiding en naar verwachting start bouw van de openbare parkeergarage Berlijnplein, tevens P&R-voorziening. De bestemmingsplannen Leidsche Rijn Centrum Oost en Leeuwesteyn zijn in voorbereiding. Naar verwachting worden zij in 2017 onherroepelijk.

De prestaties bestaan uit vastgoedprojecten van private partijen en gemeente en infrastructurele projecten. De indicatorentabel is te zien als een prestatie-indicator voor het vastgoedvolume.

Infrastructurele werken in uitvoering in 2017:

• Inrichting Catharijnekade
• Knoopfietsenstalling
• Conditionering Catharijnesingel Zuid
• Aanleg bergbezinkbassin, rioolzinker Catharijnesingel midden
• Herinrichting Croeselaan
• Bouw Parkeergarage Jaarbeursplein
• Ingebruikname eerste deel fietsenstalling en bouw tweede fase fietsenstalling Stationsplein
• Aanleg Uithoflijn en HOV-banen
• Vervolg aanleg Forum/Stadsplateau

Gebouwen in uitvoering in 2017:

• Entreegebouw Hoog Catharijne (Klépierre)
• Catharijneknoop/Poortgebouw (Klépierre)
• Noordgebouw (Dura Vermeer Vastgoed en Vorm ontwikkeling).
• Het Platform (Zuidgebouw) (ABC-Planontwikkeling)
• Bioscoop (Jaarbeurs/Kinépolis)
• Westflank–Noord; parkeergarage
• Woningen Mineurslaan-Noord, Fase 3A (inclusief herontwikkeling monument) (VolkerWessels)
• Renovatie Hoog Catharijne (Radboudkwartier, Klépierre)
• Voorzetgebouw HC ter hoogte van Stationsplein- (Klépierre)
• Paviljoen op Stationsplein (Klépierre)

Opleveringen in 2017:

• Knoopfietsenstalling
• Eerste fase Entreegebouw Hoog Catharijne (Klépierre)

Planontwikkeling in 2017:

• Smakkelaarsveld
• Plot Kop Jaarbeurs
• Oude Daalstraat
• Ontwerp Catharijnesingel Zuid

Fase 2:

Najaar 2016: dialoog met de stad over de uitgangspunten voor de op te stellen Structuurvisie.

Voorjaar 2017: deze uitgangspunten vastleggen in de Structuurvisie.