Door het prioriteringssysteem voor de vervangingen zijn er ook voor 2017 tientallen projecten in de openbare ruimte geselecteerd. Deze projecten zijn afgestemd met de wijken en andere programma’s om synergie en kostenbesparing in de uitvoering te bereiken en om overlast voor bewoners zo veel mogelijk te beperken.

In 2017 vervangen we voor bijna 2 miljoen euro aan openbare verlichting . Oude kabels zullen vervangen worden zodat de betrouwbaarheid van het kabelnet toeneemt. Lichtmasten die versleten zijn worden gerecycled en vervangen door nieuwe masten. Moderne voedingskasten zullen geplaatst worden zodat de gemeente zelf in staat is haar verlichting in- en uit te schakelen op het moment dat dit echt nodig is. Oude verlichtingstechniek zal vervangen gaan worden door moderne led verlichting. We voeren dit uit in combinatie met onderhoud aan wegen zodat de overlast in tijd beperkt blijft. In 2017 zullen drie verkeersregelinstallaties vervangen worden, deze installaties zijn einde levensduur en zullen derhalve in zijn geheel vervangen worden door een nieuwe verkeersregelinstallatie met zuinige led lampen. Het glasvezelnetwerk ten behoeve van de verkeersregelinstallaties zal verder uitgebreid worden. Op basis van de criteria uit het bomenbeleid worden bomen gesaneerd en vervangen. Ook passen we groeiplaatsverbetering toe. Dit gebeurt veelal in combinatie met andere werkzaamheden zoals de aanpak van overlast door boomwortelopdruk, herstraten en vervanging van riolering. Aan de civiele constructies met monumentale waarde wordt herstel gepleegd (voornamelijk in de binnenstad) en van constructies van recentere datum worden onderdelen vervangen. Van de Marnixbrug wordt het betonwerk met de opleggingen gerenoveerd. Langs de Vecht wordt de kademuur ter hoogte van Gietershof aangepakt. Door de gehele stad wordt onderhoud aan wegen gepleegd, waarbij de Waterlinieweg genoemd kan worden als het meest omvangrijke werk. Bij de uitvoering van het project voor dringend noodzakelijke grootschalig onderhoud en vervanging aan de wal- en kluismuren in de binnenstad worden goede vorderingen gemaakt. Ook in 2017 wordt de vervanging voortvarend aangepakt. Rekening houden met belangen van bewoners, gebruikers en bomen is daarbij vanzelfsprekend.

Voor het realiseren van gemeentelijke zorgplichten op het gebied van water is het van belang de hiervoor benodigde systemen en objecten in goede toestand te houden. Belangrijk onderdeel van deze aanpak is het jaarlijks relinen (aanbrengen nieuwe inwendige constructie) waardoor oude rioolbuizen een langere levensduur krijgen en (nog) niet vervangen hoeven te worden. Als het noodzakelijk is vervangen we uiteraard de volledige rioolbuis. In totaal, relinen en vervangen, gaat het om ongeveer vijf kilometer verouderde of slecht functionerende riolering. Opvallende projecten in 2017 zijn de renovaties (onder andere vervanging van pompen) van de gemalen aan de Korte Baanstraat. Kanaalweg en Beneluxlaan. Afgelopen jaren is bij een groot aantal gemalen (500 stuks) het besturingssysteem en de elektrische installaties vervangen. Echter nog niet alle gemalen (circa 200) zijn vernieuwd. Komende jaren gaan we deze gemalen vernieuwen en in 2017 besteden we hier ongeveer 1 miljoen euro aan. Eenzelfde bedrag besteden we aan de vervanging van circa 700 meter riool aan de Noorderplaat en omgeving. De afvoercapaciteit van de riolering is te klein en de kwaliteit dusdanig dat vervanging noodzakelijk is. Om structurele grondwateroverlast te verminderen, leggen we gelijktijdig horizontale drainage aan. Verder starten we in 2017 met een project van ruim 1 miljoen euro voor de aanleg van het hemelwaterriool in Lombok en de Zeeheldenbuurt. Daarnaast zullen perceeleigenaren van souterrainwoningen een aandeel leveren in het oplossen van de wateroverlast waarbij de gemeente in dat geval een bijdrage in de kosten levert. Naast het voorkomen van wateroverlast werkt de gemeente samen met de waterschappen aan de kwaliteit van het oppervlaktewater. Belangrijke maatregel is het vervangen en vergroten van duikers (ondergrondse buisverbindingen) zodat de doorstroming verbetert. Dit gebeurt onder andere in het Wilhelminapark (duiker tussen Koningssloot en de vijver), in Tuindorp onder de Eykmanlaan, (als onderdeel van de herinrichting van de Eykmanlaan) en in het Niftarlakeplantsoen in Zuilen. In het Niftarlakeplantsoen worden in nauw overleg met omwonenden tevens de harde oevers vervangen door natuurvriendelijke oevers en wordt de watergang verbreed.

Met de gemeenteraad is een visuele onderhoudsnorm voor schoon afgesproken. Om te bepalen of deze gehaald wordt, laten we de openbare ruimte meerdere keren per jaar schouwen. Met ingang van 2017 gebruiken we hiervoor de methodiek van het CROW. Deze methodiek brengt de kwaliteit van de openbare ruimte beter in beeld dan het KIOR, dat voorheen gebruikt werd. Dit stelt ons in staat gerichter te sturen op het behalen van de afgesproken onderhoudsniveaus. Alhoewel de kwaliteit op het gebied van schoon de afgelopen jaren ruimschoots aan de afgesproken norm voldeed, vragen naast bekende locaties als binnenstad en de parken, ook andere locaties vaker specifieke aandacht. Dit heeft vaak te maken met een ander gebruik, waarvoor de openbare ruimte oorspronkelijk niet is ingericht. Betrokken bewoners(groepen) leveren een grote en onmisbare bijdrage aan een schone stad. Van hen ontvangen we ook signalen dat er veel inspanning nodig is om de buitenruimte schoon te krijgen. We blijven daarom investeren in manieren om bewoners, ondernemers en bezoekers meer te betrekken bij het schoon houden/maken van de openbare ruimte. Ook besteden we veel aandacht aan het bewust maken van de consequenties van gedrag. Met de deelname aan de landelijke pilot Schoon Belonen, waarbij we scholen belonen voor het inzamelen van plastic, blik en pak en schoonmaakacties in de openbare ruimte, zetten we in op bewustwording van de (zwerf)afvalproblematiek. Deze pilot loopt in Lunetten, Hoograven, Overvecht en Leidsche Rijn.

Ook voor het groen is met de gemeenteraad een visuele onderhoudsnorm afgesproken. Door schouwen uitgevoerd door experts bepalen we of de norm gehaald wordt. Met ingang van 2017 gebruiken we ook hier de CROW-methodiek. Het groenonderhoud voldoet ieder jaar ruimschoots aan de afgesproken norm, mede door Bewonersinitiatieven die hieraan een bijdrage leveren. Dergelijke initiatieven en andere bewonerswensen helpen ons bij het aantrekkelijk houden van de stad en leveren een belangrijk aandeel in het betrekken van bewoners bij de openbare ruimte. Dit vraagt om een andere manier van beheren door de gemeente. Het oprichten van de Parkorganisatie Maximapark is een mooi voorbeeld hoe dit kan worden aangepakt.

Een groot aantal bewoners hecht veel waarde aan het groen in en om de stad. Gebruikers van de openbare ruimte verwachten daarbij steeds meer van de gemeente. Meer groen en hogere kwaliteit van het groen blijven belangrijke wensen van bewoners. Binnen de fysieke grenzen proberen we zo veel mogelijk tegemoet te komen aan de vraag naar meer groen. De hanging baskets zijn hiervan een geslaagd voorbeeld. Verbeteren van de kwaliteit van het groen is het belangrijkste doel van de werkzaamheden binnen het Meerjaren groenprogramma. Bij de hierna volgende effectdoelstelling gaan we daar nader op in.

Correct gebruik draagt bij aan een openbare ruimte die er schoon en netjes onderhouden uitziet. Om dat gebruik correct te laten verlopen verlenen we vergunningen en zetten de toezichthouders en boa's in voor toezicht en handhaving op naleving van vergunningen en regels voor het gebruik van de openbare ruimte. Speciale aandacht in 2017 krijgt het correct handelen op het water en de naleving van regels door exploitanten. De prioritering van de inzet van toezicht en handhaving in de openbare ruimte wordt nader uitgewerkt in het Handhavingsprogramma 2017.

Door realisatie van het Groenstructuurplan Utrecht (2007) en Bomenbeleid (2009) ontstaat een samenhangend netwerk van parken en groengebieden in en om onze stad. De nadruk ligt op de groenblauwe verbindingen voor mens en dier tussen stadsparken en onze grote groengebieden om de stad. Uitvoering loopt via het Meerjaren Groenprogramma. In 2017 werken we door aan de parkzone langs het Amsterdam-Rijnkanaal en in combinatie met het Merwedekanaal het Rondje Stadseiland. We voeren projecten uit voor het verbeteren van de binnenstedelijke Vechtoevers, Overvecht en Leidsche Rijn.

In 2017 verbeteren we met bewoners en bedrijven binnenstedelijk groen, zoals het Nifterlakenplantsoen (Zuilen), Ringpark Dichterswijk, Groene joggingroute in Lage Weide, Park Nijevelt (De Meern), het Amaliapark (Leidsche Rijn, de Oosterspoorbaan, De Lunetten en Maarschalkerweerd (Oost). In de woonbuurten voeren we de laatste wijkgroenplanprojecten uit van Binnenstad, Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn.

Dankzij uitvoering van de Toekomstvisie Landgoederen hebben Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen al veel allure terug gekregen. In 2017 kunnen we met de extra middelen uit de Voorjaarsnota 2016 het herstel van het Engelse Werk en de tuin van Nieuw Amelisweerd afronden. We verbeteren de agrarische bereikbaarheid. Ook verbeteren we de bereikbaarheid voor bezoekers met extra fietsenstallingen en verhogen we de verkeersveiligheid. Met de middelen van de Voorjaarsnota 2016 en de extra verkregen subsidie Erfgoedparels van de provincie ronden we de Toekomstvisie af.

Specifiek voor stadsnatuur voeren we projecten uit binnen het Groene Web, een ecologisch netwerk voor planten en dieren. In 2017 zorgen we ervoor dat verschillende kerngebieden van de eekhoorn onderling beter worden verbonden. Onze stad wordt bloemrijker gemaakt voor wilde bijen. Met behulp van project VleerMuis monitoren we de populaties vleermuizen in de stad.

Via onze actieve deelname in de Recreatieschappen De Stichtse Groenlanden en het Plassenschap Loosdrecht zorgen wij voor het beheer van de regionale recreatiegebieden (onder andere Ruigenhoek, Strijkviertel en Maarsseveense Plassen) en verbindingen daartussen. Daarnaast werken we samen met de recreatieschappen, provincie, buurgemeenten, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten aan de uitbreiding van recreatiemogelijkheden en natuur door ontwikkeling van Gagelbos en Haarzuilens en Hollandse IJsselbos.

Wij gaan het dierenwelzijn in onze stad bevorderen op basis van het in 2015 geactualiseerde dierenwelzijnsbeleid. In lijn daarmee versterken we de samenhang tussen dierenwelzijnsbeleid en breed ecologisch beleid. We gaan daarnaast aan de slag met de Utrechtse aanpak diervriendelijk bouwen voor onze gemeentelijke gebouwen.

We werken samen met de Dierenbescherming aan een adequate opvang van hulpbehoevende dieren. Door voorlichting en preventieve maatregelen gaan we het aantal zwerfdieren terugbrengen.

We nemen een aantal maatregelen om afvalscheiding te stimuleren. Deze maatregelen zijn:

1. In 2017 worden de wijken Hoograven, Transwijk, Rivierenwijk, Dichterswijk, Terwijde, Grauwaart en een groot gedeelte van Noordoost verder gefaciliteerd om het afval beter te scheiden. Dit is onderdeel van het 4-jarenprogramma ‘Het Nieuwe Inzamelen’ om de transitie van afval naar grondstof verder te realiseren. Het doel van dit programma is om de hoeveelheid restafval te laten afnemen, bij de laagbouw tot 150 kilogram per inwoner per jaar in 2018.
2. We starten een pilot met het slimmer inzamelen van afval op basis van de vullingsgraad van de ondergrondse containers. Op deze manier wordt het aantal meldingen over ondergrondse containers geminimaliseerd en de efficiency van inzameling gemaximaliseerd.
3. In samenwerking met onder andere de G4 en het ministerie van Infrastructuur en Milieu worden in 2017 de pilots gestart ten behoeve van het onderzoek naar afvalscheiding in de hoogbouw. Ook in Utrecht zullen bij enkele hoogbouw blokken proeven gaan plaatsvinden om te onderzoeken welke maatregelen de bronscheiding van afval maximaal verhogen. Het resultaat van deze pilots moet leiden tot concrete instrumenten die bewezen effect hebben en leiden tot duurzame gedragsverandering bij inwoners van hoogbouw woningen.
4. In 2017 organiseren we in navolging op verscheidene andere gemeenten de 100-100-100 uitdaging voor de bewoners van Utrecht. 100-100-100 is een project waarin 100 mensen de uitdaging aangaan om gedurende 100 dagen, 100% van hun afval te scheiden.